Co to był za rok, prawda? Emocje, pożoga, zniszczenie, groźby trzeciej wojny światowej, pandemia, niepokoje społeczne – dużo się wydarzyło. Nawet otwierając książki, oglądając filmy lub włączając gry, nie uciekniemy przed widmem zagłady. Albo co gorsza trafimy do miejsca, które już przeżyło swoją apokalipsę. Na szczęście większość okropności z tamtych światów to fikcja i nie musimy przeżywać ich na własnej skórze
Od paru lat mamy urodzaj darmowych antologii wszelakich: Fantazmaty, Rozstaje, publikacje pokonkursowe… Niniejsza pozycja nie pasuje jednak do żadnej z powyższych. Fantastyczne pióra 2018. Antologia portalu fantastyka.pl, bo o niej tu mowa, to zbiór najlepszych – jeśli wierzyć na słowo – opowiadań opublikowanych na portalu fantastyka.pl, stanowiącym notabene zaplecze dla „Nowej Fantastyki”. Zwycięskie utwory otrzymały tak zwane piórka (brązowe, srebrne albo złote), czyli wyróżnienia, które w zależności od poziomu przydzielane są przez lożę portalu lub nawet redaktora prozy polskiej NF – to nagroda poświadczająca jakość tekstu. I trzeba przyznać, że coś w tym jest, bowiem wszystkie opowiadania składające się na antologię – a jest ich szesnaście – stoją na bardzo wysokim poziomie. Nic dziwnego, że portal fantastyka.pl potocznie określa się kuźnią Zajdli.
Upadek Gondolinu to trzecia z Wielkich Opowieści. Wydawca opisał tę publikację jako Święty Graal miłośników twórczości Tolkiena. Powieść powstała na bazie rękopisu odnalezionego w pozostawionym przez pisarza archiwum, napisana została najprawdopodobniej na początku 1917 roku w Great Haywood w Staffordshire w czasie rekonwalescencji Tolkiena po bitwie nad Sommą. W swoich pamiętnikach pisał, że Upadek Gondolinu był „pierwszą prawdziwą opowieścią” o Śródziemiu.
W literaturze weird fiction zaciera się granica jawy i snu. Odbiorca jest wyrzucany na peryferia realności, nurza się w absurdzie, zatapia w lękach, obsesjach i powracających uporczywie traumach. Język i obrana forma często nie wystarczają, aby wyrazić to dojmujące uczucie niesamowitości i przedziwnej grozy. W swoim przenikliwym eseju Lalka i perła Olga Tokarczuk pisze: „Największym wyzwaniem dla języka jest opowiedzenie snu. Co by było, gdyby literatura okazała się jakimś rodzajem zapisanego zbiorowego snu?”. I właśnie o snach – a może i nawet częściej: koszmarach – traktuje wiele opowiadań z (nomen omen) Snów umarłych. Oto ostatnia część recenzji zeszłorocznego już zbioru – obszernego i wymagającego.
Howard Philips Lovecraft, definiując weird fiction, stwierdził, że „główną rolę winna odgrywać atmosfera”. Ile więc tego dusznego klimatu, tej dziwności i niepokoju znalazło się w kolejnych opowiadaniach z tegorocznego zbioru Sny umarłych?
„Od początku mojego pobytu w Polsce starałem się propagować kulturę mojego kraju. Zainteresowanie Japonią zawsze było bardzo duże, dlatego razem z prof. Jerzym Krohem –ówczesnym Rektorem Politechniki Łódzkiej, założone zostało Towarzystwo Polsko-Japońskie Oddział w Łodzi. W latach późniejszych powołałem do życia Ośrodek Języka i Kultury Japonii im. prof. Ryochu Umedy w Łodzi, przy Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w tym mieście.
Moja działalność nie zamyka się w jej obrębie. Spotykam się z różnymi grupami społecznym w całej Polsce. Prowadzę prelekcje, organizuję wystawy i opiekuję się wolontariuszami z Japonii. W tym roku organizowane jest wydarzenie – 40 Dni Kultury Japonii w Łodzi.”
„Chciałbym, żeby było to święto ekspresji, indywidualnego przeżycia” – tak mówił rok temu na KFASONIE (Krakowskim Festiwalu Amatorów Strachu, Obrzydzenia i Niepokoju) Wojciech Gunia, myśląc o kształcie następnego rocznika Snów umarłych. Redaktor naczelny antologii (i naczelny twórca polskiego weirdu) pragnął, aby opowiadania odzwierciedlały przede wszystkim autorskie wnętrza, a nie były jedynie gatunkowymi kliszami.
Kochani! To już jutro! Nie zdziwcie się moją ekscytacją. Mamy w fandomie kilka najważniejszych punktów na mapie konwentowej, które przyciągają tłumy. Jest Pyrkon w Poznaniu, na pewno największa pod kątem ilości uczestników w kraju, są Wrocławskie Dni Fantastyki, Falkon w Lublinie czy Copernicon w Toruniu. Jednak moim zdaniem jednym z ważniejszych jest Polcon, w tym roku odbywający się w Białymstoku od jutra czyli ósmego sierpnia do niedzieli.
Kolejne głosowanie na Nagrodę im. Janusza A. Zajdla zbliża się wielkimi krokami. Ważna chwila dla fandomu, zarówno z perspektywy czytelników jak i naszych rodzimych pisarzy. Święto nas jako społeczności, chociaż również zdaję sobie sprawę, że obecnie nie każdy ją kojarzy lub nawet jeśli, to nie słyszał o niej za dużo. Szkoda, bowiem jest to właśnie Nagroda Fandomu Polskiego, czyli taka, w której decydujemy my, fani. Oczywiście nie jest to Nobel, czy taka Nike, ale to bez znaczenia. Zajdel od początku do końca, to dobra zabawa oraz dreszczyk emocji, komu się uda.
Podczas tegorocznego Polconu (8-11 sierpnia) odbędzie się premiera trzeciej już antologii z cyklu „Ścieżki wyobraźni”. Poprzednie tomy, czyli „Zabawa w Boga” oraz „Skafander i melonik” zostały dobrze przyjęte przez czytelników, o czym świadczy fakt, że aż dwa opowiadania z zeszłorocznego zbioru otrzymały nominację do nagrody im. Janusza A. Zajdla. I również w tym roku magazyn „Biały Kruk” został patronem medialnym „Ścieżek wyobraźni”!
